مولانا جلال‌الدین بلخی | از بلخ تا قونیه
مولانا جلال‌الدین محمد بلخی، معروف به مولانا یا رومی، یکی از بزرگ‌ترین شاعران و عارفان تاریخ ایران و جهان است. او در ۳۰ سپتامبر ۱۲۰۷ میلادی در بلخ (افغانستان امروزی) به دنیا آمد و در سنین کودکی به همراه خانواده‌اش به قونیه (در ترکیه امروزی) مهاجرت کرد. مولانا در ابتدا تحت تأثیر آموزش‌های علمی و مذهبی دوران خود قرار گرفت و در ادامه به یک شخصیت برجسته عرفانی تبدیل شد.
آثار مولانا، به ویژه «مثنوی معنوی»، «دیوان شمس» و «فیه‌مافیه»، ترکیبی از شعر، فلسفه و عرفان است که مفاهیمی چون عشق الهی، وحدت وجود و جستجوی حقیقت را در بر دارد. شعرهای او با عمق معنایی و قدرت بیان احساسات، نسل‌ها را تحت تأثیر قرار داده و همچنان در سراسر جهان مطالعه و اقتباس می‌شود.
مولانا همچنین موسس طریقت مولویه یا دراویش رقصان بود که از طریق رقص و سماع به جستجوی عرفانی و ارتباط با خدا می‌پرداختند. او در ۱۷ دسامبر ۱۲۷۳ میلادی در قونیه درگذشت، اما آثار و اندیشه‌هایش همچنان زنده و تأثیرگذار باقی مانده است.
از اشعار معروف مولانا می توان به این ابیات اشاره کرد : «اشتیاقی که به دیدار تو دارد دل من دل من داند و من دانم و دل داند و من»، «دنیا همه هیچ و اهل دنیا همه هیج»، «و اگر بر تو ببنددهمه ره ها و گذرها/ره پنهان بنماید که کس آن راه نداند»، «تو تمنای منو و یار من و جان منی»، «تو مرا جان و جهانی»، «جانی و دلی ای دل و جانم همه تو»